بازار هدف یا تارگت مارکت، گروهی از افراد هستند که تمرکز کسب‌وکارها روی جذب آن‌ها به‌عنوان خریدار اصلی و مصرف‌کننده خدمات و محصولات است. این گروه، عمدتاً خواسته‌ها و سلایق یکسانی دارند و تنها بیزنس‌های خاصی قادر به پاسخگویی به نیازهایشان خواهند بود. بر این اساس، تمامی استراتژی‌ها و برنامه‌های تبلیغاتی کسب‌وکار مربوطه نیز باهدف تأثیرگذاری بر روی این افراد صورت می‌پذیرد تا آن‌ها را به مشتریان خود تبدیل کنند. البته هر کسب‌وکار، متناسب با خدمات خود بازار متفاوتی دارد و بایستی مخاطبانش را از میان آن‌ها شناسایی کند. هرچند تفکیک مخاطبان از میان طیف وسیعی از کاربران، عملاً کار ساده‌ای نیست و نیازمند اطلاع از فرآیندهایی است که با کمک آن‌ها بتوان مخاطب هدف خود را به‌طور مشخص جستجو و تعیین کرد. بنابراین باید به‌جای تمرکز و صرف زمان و انرژی بر روی مجموعه‌های بزرگی از افراد، به گروه محدودتر اما با بازدهی بیشتر دسترسی داشت. با این مقدمه در ادامه به برخی نکات مهم برای جستجوی مخاطب در بازار هدف اشاره‌ای خواهیم داشت.

اهمیت شناسایی مخاطب هدف

شاید بتوان اصلی‌ترین دلیل پیشرفت و موفقیت برخی کسب‌وکارها را تشخیص مخاطبان خود از میان خیلی عظیمی از افرادی دانست که در تارگت مارکت آن‌ها قرار دارند. درواقع به این طریق، تمرکز برند روی پاسخگویی به نیازها و خواسته‌های مشتریان بیشتر می‌شود. به‌طوری‌که می‌توان خدمات یا محصولاتی خاص و انحصاری را برای سلایق مخاطبان خود تهیه نمود و کمپین‌های کاملاً متناسب با اهداف مخاطب طرح‌ریزی و اجرا کرد. این اقدامات به معنای هم‌صحبتی با مشتریان، به زبانی است که برای آن‌ها جذاب‌تر بوده و بهتر درک می‌کنند. به‌این‌ترتیب هزینه‌های تبلیغات و بازاریابی درجایی صرف می‌گردد که مخاطب هدف بیشتری وجود دارد و می‌توان گفت پول شما هدر نرفته است. علاوه بر آن، جایگاه شما در میان رقبا نیز بهتر خواهد شد و دیگر نیازی ندارید برای جذب مشتری با کمپانی‌های بزرگ رقابت کنید. چراکه شما دارای مخاطبان خاص خود هستید.

نکات مهم برای جستجوی مخاطب در بازار هدف

تعیین مخاطب هدف، نیازمند آنالیز تارگت مارکت و اطلاعاتی است که از خریداران و مصرف‌کنندگان به دست می‌آورید. این داده‌ها و اطلاعات را می‌توانید از طریق مشتریان فعلی خود و بررسی نیازها و مشکلاتشان به دست آورید. درحقیقت باید از تجربه مخاطبان فعلی خود برای جذب خریداران آتی استفاده کنید. در این راستا می‌توانید از نکاتی که در ادامه مطرح خواهیم کرد برای دستیابی به اهداف خود بهره ببرید:

۱. کسب اطلاعاتی از مشتریان فعلی

همان‌طور که گفتیم، بهترین راه‌ برای شناخت مخاطب هدف این است که از اطلاعات افراد و خریدارانی که سابقه خرید و استفاده از خدمات شما را دارند، استفاده کنید. ویژگی‌های فردی، سلایق، خواسته‌ها و اطلاع از اولویت‌های آن‌ها، مهم‌ترین مواردی هستند که به شما در کسب اطلاعات مخاطبان موردنظرتان کمک می‌کنند.

برخی شاخصه‌ها که می‌توانید از آن‌ها برای بررسی بازار هدف و شناسایی مخاطبانتان استفاده کنید را در ادامه شرح خواهیم داد:

• سن افراد: یکی از نکاتی که دانستن آن به شناخت مشتریان بالقوه و تبدیل آن‌ها به خریداران فعلی‌تان کمک زیادی می‌کند، بازه سنی افراد است. این ویژگی از آنجایی حائز اهمیت خواهد بود که هر فرد در یک سن به‌خصوص، نیازها و تفکرات متفاوتی دارد. از همین رو بااطلاع از سن مخاطبان خود می‌توانید کمپین‌هایی مناسب آن‌ها و نیازهایشان طراحی و اجرا کنید.

• جنسیت افراد: معیار بعدی که تعیین آن‌ها بازهم به گسترش جامعه هدف شما کمک زیادی می‌کند، تفاوت‌های جنسیتی مخاطبان است. چراکه باید بتوان یک محصول را متناسب با ویژگی‌های هر فرد تولید و معرفی کرد.

• وضعیت مالی و درآمد افراد: برای کسب بهترین نتایج از بازاریابی و کمپین‌های تبلیغاتی، اطلاع از وضعیت مالی بازار هدف و مخاطبان نیز مورد بسیار مهمی است. درواقع با توجه به نوع کالا و خدماتی که ارائه می‌دهید باید به دنبال شناسایی مشتریان خود باشید. طبیعتاً افرادی با توانایی بالاتر، واکنش مطلوب‌تری به برگزاری کمپین‌های پرهزینه نشان خواهند داد.

۲. تحقیق و بررسی در بازار

بخش دیگری از داده‌های مشتریان، با انجام برخی تحقیقات در بازار قابل‌دستیابی هستند. درواقع به این طریق می‌توان از موارد زیادی اطلاع پیدا کرد و به جزئیاتی از نیازها و یا عادات خرید آن‌ها پی برد. برای این کار می‌توانید از تماس، مصاحبه، فرم‌های نظرسنجی، گفتگوهای متمرکز گروهی و موارد متنوع دیگر استفاده نمود. این همان کاری است که برخی کسب‌وکارها و یا استارتاپ‌های نوپا انجام می‌دهند و برای شناخت و تشخیص مخاطبان خود، از خریداران خود می‌خواهند که با آن‌ها برای پاسخ به فرم‌های پرسش و نظرسنجی، همکاری داشته باشند که به این اقدام تحقیق اولیه گفته می‌شود.

اما در روش دیگری برای جستجوی مخاطب در بازار هدف می‌توانید از منابع ثانویه‌ای که توسط سایر کسب‌وکارها گردآوری‌شده‌اند بهره برده و اطلاعات موردنیازتان را استخراج‌کنید. به‌این‌ترتیب قادر خواهید بود خلأهای موجود در بازار را پرکرده و کاربرانی که به دنبال دریافت چنین خدماتی هستند را به کسب‌وکار خود جذب نمایید. همچنین شما می‌توانید با تمرکز بر روی روند فروش اقلام مختلف، به مواردی که بیشتر موردتوجه مشتریان هستند دقت داشته و با ایجاد یک استراتژی هدفمند، هر آنچه موردنیاز آن‌ها هست را به خدمات خود اضافه کنید.

 ۳. ارزیابی و تحلیل رقبا

اگر می‌خواهید موفق شوید باید این مسئله را قبول کنید که محصول یا خدمات شما نمی‌تواند بازار را در قبضه خود درآورد. چراکه رقبای شما که همین خدمات و کالاها را با کیفیت‌های متفاوت به مشتریان عرضه می‌کنند، کم نیستند و همواره کسب‌وکارهای مختلف در حال اضافه شدن به جامعه رقبایتان می‌باشند.

اما شما می‌توانید از این فرصت برای پیدا کردن مخاطبان خود از میان بازار هدف مشترکتان استفاده کنید. درحقیقت اینکه بدانید رقبایتان چه کارهایی در کسب‌وکار خود انجام می‌دهند، یک ایده و راهنما برای شما خواهد بود. چراکه می‌توانید با بررسی عملکرد آن‌ها، استراتژی بازاریابی مناسبی برای خود بچینید.

مثلاً با طراحی برخی کمپین‌های بازاریابی و یا درنظرگرفتن تخفیف‌هایی خاص، می‌توانید مشتریانی که در پی یافتن مراکزی با خدمات بهتر هستند را به‌سوی خود بکشانید. شما با این کار فعالیت خود را هماهنگ با نیازها و خواسته‌های مشتریان خود می‌کنید و بر روی آنچه در فروش و موفقیت در میان رقبا تأثیر بیشتری دارند، تمرکز بیشتری خواهید داشت.

۴. ایجاد پرسونا

راهکار دیگری که به شما برای شناسایی بازار هدف و مخاطبان بیشتر، کمک می‌کند ایجاد پرسونا است. انجام این کار در صورتی جوابگو خواهد بود که جذابیت و کاربرد محصول شما برای بخش عمده‌ای از مصرف‌کنندگان بالا باشد. درواقع شما از طریق ایجاد پرسونا می‌توانید شخصیت، نیازها و سلایق مشتریان خود را شناسایی کرده و در همان راستا فعالیت کنید.

برای ایجاد پرسونا می‌توان از اطلاعات حاصل از نظرسنجی‌ها و یا تجربیات حاصل از حضور در فضای مجازی برای بازاریابی و جذب خریداران بهره برد. دقت داشته باشید که موضوعات مختلفی را برای پرسونای مخاطب درنظربگیرید، مواردی همچون برنامه‌های موردعلاقه، سرگرمی‌های آن‌ها، نشریات و… از آن جمله هستند.

۵. حذف مخاطبان فاقد بازدهی

تعداد زیادی از افراد نیز هستند که ممکن است به بازار هدف شما نزدیک باشند اما در جامعه مخاطبان شما قرار نگیرند. به‌عنوان‌مثال ممکن است خدمات شما مناسب خانم‌های جوان باشد و از همین رو صرف هزینه برای بازاریابی و معرفی کسب‌وکارتان به خانم‌هایی بیشتر از این بازه سنی تنها اتلاف سرمایه خواهد بود.

۶. درک صحیح از مخاطبان

هرچه قدر بتوانید اطلاعات بیشتر و گسترده‌تری جمع‌آوری کنید، تعامل بهتر و مناسب‌تری هم با مخاطبانتان خواهید داشت. درواقع با درک صحیح از شخصیت و نیازهای مخاطب خود می‌توانید اهدافتان را بهینه کرده و نتایج بهتری به دست آورید.

۷. استفاده از گوگل آنالیتیکس

آخرین راهکار برای دستیابی به مخاطب خود در بازار هدف استفاده از ابزارهایی است که داده‌های گسترده‌ای در مورد کاربران به شما می‌دهند. گوگل آنالتیکس یکی از این ابزارها است و از طریق آنالیز بازدیدکنندگان سایت، به شما اطلاعات دقیق و مهمی از رفتار مخاطبان می‌رساند. کانال‌های ورود مخاطب، نوع محتوای موردنظر آن‌ها، علاقمندی‌هایشان و مواردی ازاین‌دست به شما برای بازاریابی و جذب مشتری، کمک زیادی می‌کند.