قدیمترها تنها راه ارتباطی کسبوکارها با مخاطبینشان تبلیغ در رسانههای انبوه بود و فضایی برای عکسالعمل و پاسخ مشتریان نبود. با گسترش رسانههای اجتماعی و توان برقراری ارتباط دو طرفه میان مشتریان و کسبوکارها، مفهومی تحت عنوان «ارتباطات بازاریابی» بوجود آمد و در طی زمان گسترش یافت و شکل گرفت. باتوجه به جدید بودن این مفهوم، همچنین از تبلیغات و ترویج (Promotin در ۴P آمیخته بازاریابی) به عنوان مسیر ارتباطی کسبوکارها و مشتریان و مخاطبین استفاده میشود. هرچند نمیتوان تاثیر تبلیغات و ترویج را در ارتباطات بازاریابی نادیده گرفت، اما ارتباطات بازاریابی به این موارد محدود نمیشود.
با حضور گسترده شبکههای اجتماعی در زندگی روزمره، فضای ارتباط دوطرفه بین مشتریان و کسبوکارها فراهم است و هر پیامی از جانب شما، پاسخی در پی خود خواهد داشت؛ انتقادات، شکایات، پیشنهادات و قدردانی. در نتیجه فضا برای ارتباط با مشتریان و ارائه ارزش به آنها موجود و فراهم است و میتوان با استراتژی درست و اصولی، پیام کسبوکارتان را به گوش مخاطبین خود برسانید.
تعریف ارتباطات بازاریابی
ارتباطات بازاریابی که اصطلاحا به آن MarCom (مارکوم) هم میگویند استفاده از تمام ابزارهای بازاریابی برای رساندن پیام کسبوکارمان به مخاطبین هدف است. این روش تمام کانالها از جمله روابط عمومی، رسانههای اجتماعی، تبلیغات، فروش، بستهبندی و غیره را ترکیب میکند تا پیام خود را به بهترین شکل به مخاطبین برساند و تضمین کند که پیام درست و از طریق کانال مناسب به مخاطب میرسد و کسبوکار را به هدف برنامهریزی شدهاش میرساند.
اهمیت ارتباطات بازاریابی
ارتباطات بازاریابی علاوه بر انتقال پیامایدهها و جزئیات برند به کاربران نهایی، به حفظ رابطه سالم با آنها کمک میکند و برای دستیابی به هدف بازاریابی، ایجاد لید و افزایش فروش ضروری است. همچنین مهم است:
۱. دسترسی به مخاطب مناسب
ارتباطات بازاریابی اصولی، پلی است بین برند و مصرفکننده و ارتباط شفاف بین تولیدکننده و مصرفکننده دستیابی به مخاطب مناسب را ممکن میسازد.
۲. پخش پیام
برای اینکه مردم بتوانند از ارزش پیشنهادی شما استفاده کنند باید بدانند شما وجو دارید و این به لطف ارتباطات بازاریابی ایجاد میشود.
۳. ادامه فروش در شرایط رکود
در دنیای اقتصادی امروز هر از گاهی یک چرخه تجاری گسترده ایجاد میشود و در صورتی که کسبوکارها استراتژیهای بازاریابی اصولی نداشته باشند در شرایط رکود از دور خارج میشوند. ارتباطات بازاریابی از مهمترین ستونهای بازاریابی اصولی است و این تضمین را میدهد که کسبوکارها در شرایط رکود بتوانند به مسیر خود ادامه دهند.
۴. ارتباط اصولی با مشتریان از طریق واسطهها
با توسعهی کانالهای توزیع، بین تولیدکنندگان و مشتریان واسطههای متعددی وارد شدهاند درنتیجه الزامی است که کسبوکارها سیاستهای فروش خود را بطور مستقیم و با ارتباطات بازاریابی به مشتریانشان منتقل کنند و برای ترویج محصولات و خدمات جدید خود با واسطهها هماهنگ شوند.
هدف ارتباطات بازاریابی
مهمترین هدف ارتباطات بازاریابی ایجاد و حفظ تقاضا برای یک محصول یا خدمت است که شرکتها از طریق انتشار پیام به مخاطبین از طریق کانالها و ابزارهای مختلف به آن دست مییابند. علاوه ب این، ارتباطات بازاریابی اهداف دیگری دارد، از جمله:
یادآوری: یکی از اهداف ارتباطات بازاریابی یادآوری محصولی خاص که مشتریان پیشتر ازآن استفاده میکردند و هنوز در بازار موجود است و در عین حال معرفی محصولات جدید است.
متقاعد کردن: ترغیب مخاطب به انجام برخی اقدامات مثل خرید، بازدید از سایت، امتحان یک محصول و غیره با ایجاد یک حس مثبت.
تقویت: یکی از اهداف ارتباطات بازاریابی تقویت بخشیدن به رضایت مشتری بعد از خرید است و اطمینان دادن به آنها که تصمیم درستی گرفتهاند. در واقع یکی از اهداف مهم ارتباطات بازاریابی حفظ سهم بازار بجای ایجاد سهم جدید است.
ویژگیهای ارتباطات بازاریابی
بخشی از ویژگیهای ارتباطات بازاریابی آن را از سایر اشکال ارتباطات متمایز میکند. از جمله:
مخاطبگرا: بازاریابان برای ایجاد پیام بر مخاطبان هدف خود و نحوه برخورد با آنها متمرکز میشوند و تلاش میکنند بهترین کانال برای رسیدن به آنها را دریابند تا مطمئن شوند که پیام آنها توسط افراد مناسب و در زمان مناسب دریافت میشود.
فرآیند مداوم: فرآیند ارتباطات بازاریابی بیپایان است؛ دقیقا مثل سوخترسانی به وسیله نقلیه. در واقع گردش منظم اطلاعات و ارتباطات برای ادامه فعالیت یک سازمان حیاتی است.
فرآیند دو طرفه: ارتباطات بازاریابی ارتباطی دوطرفه است و ارتباز ناقص است مگر اینکه که گیرنده پیام را درک کند و بازخورد دهد.
فرآیند ارتباطات بازاریابی
فرآیند ارتباطات بازاریابی بر ارائه پیام کسبوکار به طور موثر، واضح و دقیق به مخاطب هدف متمرکز است. این فرآیند از اجزای زیر تشکیل شده است:
فرستنده: شرکت ارائهدهنده محصول یا خدمات
رمزگذاری: قالببندی یک پیام با عبارات قابل درک برای مخاطب.
پیام: اطلاعاتی که توسط بازاریاب برای انتقال به مخاطب قاب شده است.
مکانیسم انتقال: رسانه یا کانالهایی که برای انتقال پیام استفاده میشود.
گیرنده: مخاطب، مشتری یا مشتری بالقوه
رمزگشایی: چگونگی تفسیر پیام توسط گیرنده
بازخورد: ارزیابی عملکرد
مزایای ارتباطات بازاریابی
MarCom تلفیقی از ابزارهای تبلیغاتی شرکت و انتقال ارزش به مخاطبان هدف است که شکاف بین مشتری و شرکت را پر میکند و روابط مثبتی با مشتری به صورت متقاعدکننده ایجاد میکند. ارتباطات بازاریابی مزایای ملموسی برای مشاغل دارد که عبارتند از:
۱. توسعه چشم انداز استراتژیک
ارتباطات بازاریابی به شناخت تقاضاها و نیازهای مشتریان کمک میکند و در نتیجه به آنها کمک میکند چشم اندازی استراتژیک ایجاد کنند و برنامههایی را طزاحی کنند که کسبوکار را قادر به رشد کند.
۲. ارتباطات بازاریابی نوعی مزیت رقابتی است
ارتباطات بازاریابی اصولی و تاثیری که بر مخاطب میگذارد میتواند مزیت رقابتی یک کسبوکار باشد چرا که مزایای محصول را به درستی به نمایش میگذارد و مشکلات و نیازهای مشتری را شناسایی و برطرف میکند.
۳. ایجاد اعتماد به برند
بمردم به برندی که همیشه پاسخگو است راحتتر اعتماد میکنند. بنابراین برندهایی که با مشتریان خود ارتباط برقرار میکنند، فضای گفتگوی آنلاین ایجاد میکنند، تضادها را حل میکنند و اطلاعات جدید را به طور مداوم نشر میدهند، به ایجاد اعتماد و حسن نیت برند در بین مردم کمک میکنند.
افزایش بازگشت سرمایه (ROI)
MarCom شامل انتشار پیام و جلب توجه مشتریان برای ترغیب آنها به صحبت با برند است. اما هدف استراتژی ارتباطات بازاریابی به تعاملات محدود نمیشود. ارتباطات بازاریابی برای کسب سود و رشد درآمد است. شرکتها برای گسترش آگاهی از نام تجاری، ایجاد اعتماد، ایجاد مشتری، ارائه پیشنهادات و فروش بالاتر، تعاملات خود را قوی میکنند و در نتیجه به بازگشت سرمایه بالاتری دست مییابند.
سخن نهایی
ارتباطات بازاریابی نقش خیلی مهمی را در حفظ ارتباط موثر با مشتری را ایجاد میکند و سبب بوجود آوردن ذهنیت مثبت یا منفی در مخاطب میشود. به همین دلیل بخش عمدهای از استراتژی بازاریابی را شامل میشود و نمیتوان اهمیت آن را نادیده گرفت و بهتر است خیلی دقیقتر و با نگاهی علمیتر به آن نگریست و برای آن برنامهریزی کرد.